De Fiertel: oorsprong en betekenis

In de middeleeuwen kwamen uit alle hoeken van het land geesteszieken op bedevaart naar Ronse, om genezing te vinden bij hun patroon Sint-Hermes. De voorwaarde om die genezing te kunnen krijgen, was een fysieke inspanning als tegenprestatie. Zo ontstond de Fiertelommegang, een jaarlijkse dagtocht van 32,6 kilometer.

De Fiertelommegang werd in 2009 toegevoegd aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed Vlaanderen. Er worden nu verdere stappen ondernomen om van de Fiertel werelderfgoed te maken.

De zondag na Pinksteren wordt het schrijn van de heilige Hermes, met de belleman op kop, in een grote cirkel rond de stad gedragen. Zo wordt iedereen die zich binnen de cirkel bevindt, beschermd tegen geestesziekte. De lange tocht is een gezonde traditie, waar jaarlijks meer dan 5000 enthousiaste Ronsenaars en sympathisanten aan deelnemen. Eerlijkheidshalve moeten we eraan toevoegen dat niet iedereen het volledige parcours aflegt. Velen wachten ergens langs het parcours de wandelaars op en sluiten dan aan. Maar de echte Fiertelgangers beginnen hun ommegang al om 7 uur 's morgens met een plechtige misviering waarbij de burgemeester volgens traditie aan de Rector de toestemming vraagt om het schrijn mee te mogen nemen. Intussen is een grote massa mensen bijeen op de Kleine Markt, voor de ingang van de Sint-Hermesbasiliek en kan de ommegang van start gaan. Het schrijn komt op een draagberrie en wordt getorst op de schouders van vier dragers. Aan de kop van de stoet stapt de belleman, die met twee bellen de kadans aangeeft.

Het woord "fiertel" is een verbastering van het Latijnse "feretrum", wat reliekschrijn betekent. Een reliekschrijn is een versierde kist, waarin de relikwieën, in dit geval van Sint-Hermes worden bewaard. Op 6 juli 860 werden de relieken van Sint-Hermes van Aken naar Ronse overgebracht. Je kan het schrijn nu bewonderen in de Sint-Hermesbasiliek.

Alleen Ronsenaars en hun nakomelingen kunnen Fierteldrager worden. Om het schrijn te mogen dragen, moet je eerst een proefperiode doorlopen bij de Maatschappij der Dragers. Pas als blijkt dat de kandidaat-drager met volle engagement mee wil werken aan de traditie van de Fiertel en hij het ook fysiek aankan, wordt er overgegaan tot een definitieve aanwerving.